Prowadzenie procedur przysposobienia oraz przygotowanie osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka, stanowi wyłączną kompetencję ośrodka adopcyjnego i odbywa się w oparciu o:
- ustawę z 25 lutego 1964 r. – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2017, poz. 682)
- ustawę z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017, poz.697)
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka (Dz.U. Nr 272, poz. 1610)
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20 sierpnia 2015 r. w sprawie wzoru kwestionariusza wywiadu adopcyjnego oraz wzoru karty dziecka, w tym metryki prowadzenia sprawy (Dz.U. z 2015, poz.1303)
Przysposobić można osobę małoletnią, tylko dla jej dobra.
Wymagania stawiane wobec kandydatów do przysposobienia:
- Przysposobić może osoba mająca zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego
- Odbycie szkolenia i posiadanie pozytywnej opinii kwalifikacyjnej
- Wspólnie przysposobić mogą tylko małżonkowie, wyjątek stanowi jedno z małżonków, które pragnie przysposobić dziecko współmałżonka
- Kierowanie się dobrem dziecka oraz wartościowymi motywami adopcji
- Odpowiedni wiek- różnica wieku między rodzicem a dzieckiem nie powinna być mniejsza niż 18 lat i nie większa niż 40 lat.
- Tworzenie stabilnego związku małżeńskiego ( staż małżeński minimum 2 lata ) opartego na szacunku i miłości.
- Dojrzałość do decyzji obojga małżonków i jednomyślność w podjęciu decyzji o adopcji.
- Miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. ( Jeżeli przysposobienie wiąże się z przemieszczeniem dziecka poza granice Polski to realizowana jest adopcja zagraniczna.) Zgodnie z art.5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – ustawę stosuje się do osób posiadających obywatelstwo polskie oraz do cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- Stan zdrowia (fizyczny i psychiczny) umożliwiający opiekę nad dzieckiem potwierdzony stosownymi zaświadczeniami lekarskimi.
- Niekaralność kandydatów potwierdzona informacją z Krajowego Rejestru Karnego.
- Odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło dochodu zapewniające utrzymanie i wychowanie dziecka (zaświadczenie o wysokości zarobków, o dochodach z gospodarstwa rolnego, kserokopia zeznania rocznego PIT )
- Kandydaci podpisują kontrakt z DOAO- wyrażając zgodę na poddanie się procedurze adopcyjnej.
Etapy przygotowania do adopcji
I. Etap wstępny
Spotkanie informacyjne – zgłoszenie się kandydatów, udzielenie im podstawowych informacji na temat procedury kwalifikacyjnej, wymaganych dokumentów oraz czasu trwania poszczególnych etapów przygotowania do pełnienia roli rodziców adopcyjnych
II. Diagnoza
- Diagnoza psychologiczno – pedagogiczna – w tym wstępna ocena motywacji
- Wywiad adopcyjny – wywiad w miejscu zamieszkania kandydatów
- Kwalifikacja wstępna – ocena kandydatów na rodziców przez pracowników ośrodka na podstawie zgromadzonych informacji dopuszczająca do udziału w szkoleniu.
III. Szkolenie
- Spotkania grupowe – prowadzone w formie warsztatowej
- Zajęcia indywidualne – spotkania, których celem jest wzmacnianie prawidłowej motywacji do przysposabiania dziecka
- Indywidualne konsultacje – spotkania kandydatów z pracownikami ośrodka
- Spotkania panelowe – spotkania ze specjalistami min. z prawnikiem, lekarzem pediatrą, psychiatrą
IV. Kwalifikacja
Dokonuje jej Komisja Kwalifikacyjna DOAO, potwierdzeniem kwalifikacji jest wydanie opinii kwalifikacyjnej na rodzinę adopcyjną
V. Oczekiwanie na propozycję dziecka
Uaktualnianie swoich danych niezbędnych do procedury adopcyjnej
VI. Kontakty z dzieckiem
- Propozycja dziecka – odbywa się bez obecności dziecka; rodzice zapoznają się z dokumentacją medyczną, opiniami psychologów, wychowawców i sytuacją prawną dziecka; jeśli rodzice wstępnie zaakceptują dziecko, otrzymują propozycję spotkania z nim
- Pierwszy kontakt z dzieckiem – odbywa się pod opieką psychologa, pedagoga za zgodą opiekuna prawnego dziecka
- Kolejne spotkania z dzieckiem – utrzymywanie kontaktu z dzieckiem według ustaleń
VI. Procedury prawne
- Złożenie dokumentów do sądu rodzinnego
- Okres preadopcji – powierzenie pieczy i opieka nad dzieckiem w miejscu zamieszkania kandydatów – pracownicy ośrodka sprawują nadzór nad rodziną i przeprowadzają wywiad środowiskowy
- Sprawa o przysposobienie
VII. Opieka postadopcyjna
Dobrowolne utrzymywanie kontaktu rodziny z ośrodkiem – udział w różnych imprezach organizowanych przez ośrodek /Dzień Dziecka, Mikołajki, wspólne kolędowanie/ oraz w sytuacji problemów na wniosek rodziny udzielanie pomocy, poradnictwo indywidualne, grupa wsparcia, konferencje tematyczne.
Ośrodek gromadzi następujące informacje dotyczące kandydatów do przysposobienia:
- Imię i nazwisko.
- Obywatelstwo.
- Adres i miejsce zamieszkania.
- Stan cywilny.
- Wykształcenie.
- Zawód.
- Miejsce pracy;
- Warunki mieszkaniowe.
- Źródła dochodu.
- Dane o stanie zdrowia niezbędne do stwierdzenia, że osoba może sprawować właściwą opiekę nad dzieckiem.
- Informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
Szkolenie
Szkolenie odbywa się według autorskiego programu „Adopcja jako dar miłości”.
Zakres programowy szkolenia określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka obejmuje:
- Elementy prawa rodzinnego,w szczególności dotyczące przysposobienia.
- Warsztaty z zakresu wzmacniania prawidłowej motywacji kandydatów do przysposobienia dziecka.
- Zagadnienia przeżywania i radzenia sobie ze stratą w kontekście niemożności posiadania biologicznego potomstwa lub utraty dziecka.
- Problemy dotyczące rozwoju dziecka wychowywanego poza rodziną naturalną, w tym wpływu przebiegu okresu życia płodowego, sytuacji kryzysowych i występowania przemocy w rodzinie na zachowanie i rozwój dziecka.
- Podstawy wiedzy o zdrowiu dziecka, profilaktyce prozdrowotnej, objawach sygnalizujących choroby i postępowaniu w takich przypadkach.
- Metody stymulowania rozwoju psychofizycznego dziecka.
- Podstawy pielęgnacji i rozwoju psychomotorycznego niemowląt.
- Metody budowania poczucia własnej wartości u dziecka.
- Zagadnienia z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z problemami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania.
- Z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z zaburzeniami rozwojowymi, w tym dziecka z alkoholowym zespołem płodowym FAS.
- Zagadnienia z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego.
- Warsztaty umiejętności wychowawczych, z uwzględnieniem specyficznych potrzeb dzieci, w szczególności z uwagi na ich wiek.
- Problematykę roli więzi emocjonalnych w rodzinie, kształtowanie się więzi w rodzinach adopcyjnych oraz typów przywiązania i ich konsekwencji dla rozwoju dziecka.
- Z zakresu przygotowania dzieci własnych do zmiany ich sytuacji rodzinnej w chwili przyjęcia dziecka do rodziny.
- Problematykę jawności adopcji – prawdy o pochodzeniu dziecka.
- Formy pomocy i wsparcia dla rodzin adopcyjnych.
Diecezja Toruńska
Województwo Kujawsko-Pomorskie
